Chuyển từ Thông tư 200 sang Thông tư 99 trên Oracle NetSuite cần làm những gì?
Tác giả: Nữ Huỳnh – Consulting Director, S4 Consulting (ACCA Certified)
Việc chuyển đổi từ Thông tư 200 sang Thông tư 99/2025/TT-BTC không chỉ là thay đổi báo cáo kế toán. Với các doanh nghiệp đang sử dụng Oracle NetSuite, đây là một bài toán cấu hình hệ thống, chuẩn hóa quy trình và cập nhật gói Việt hóa để đảm bảo tuân thủ pháp lý và vẫn giữ được dữ liệu quản trị chính xác.
Dưới đây là các nhóm công việc chính mà S4 Consulting đang triển khai thực tế cho các dự án NetSuite tại Việt Nam khi áp dụng Thông tư 99.
1. Chuyển từ Thông tư 200 sang Thông tư 99 trên Oracle NetSuite cần làm những gì?
Việc chuyển đổi từ Thông tư 200 sang Thông tư 99/2025/TT-BTC không chỉ là thay đổi báo cáo kế toán. Với các doanh nghiệp đang sử dụng Oracle NetSuite, đây là bài toán cấu hình hệ thống, điều chỉnh quy trình và cập nhật gói Việt hóa để vừa tuân thủ pháp lý, vừa giữ được dữ liệu quản trị đáng tin cậy.
Tìm hiểu thêm: Hiểu về Thông tư 99/2025/TT-BTC (Thay thế TT200)
2. Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì trước khi chuyển đổi sang Thông tư 99?
Doanh nghiệp cần đánh giá lại toàn bộ chính sách kế toán hiện tại và lập kế hoạch chuyển đổi trước khi can thiệp vào hệ thống.
Trước hết, cần rà soát các khác biệt trọng yếu giữa Thông tư 200 và Thông tư 99, đặc biệt là các nội dung ảnh hưởng trực tiếp đến ERP như nguyên tắc ghi nhận doanh thu, thời gian sử dụng hữu ích của tài sản cố định, kế toán ngoại tệ và mức độ tự chủ trong hệ thống tài khoản.
Tiếp theo, doanh nghiệp phải ban hành Quy chế Kế toán Nội bộ mới. Thông tư 99 cho phép doanh nghiệp tự chủ chi tiết tài khoản, nhưng điều kiện bắt buộc là quy chế này phải được phê duyệt rõ ràng. Đây cũng là cơ sở pháp lý để tùy chỉnh hệ thống kế toán trên NetSuite.
Cuối cùng, cần xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết – xác định rõ các module NetSuite cần điều chỉnh, phạm vi ảnh hưởng đến dữ liệu hiện hữu và nguồn lực tham gia.
3. Hệ thống tài khoản kế toán trên NetSuite cần thay đổi như thế nào theo Thông tư 99?
Hệ thống tài khoản kế toán (Chart of Accounts – COA) là phần chịu tác động rõ nhất khi áp dụng Thông tư 99.
Doanh nghiệp cần cập nhật lại các tài khoản cấp 1 và cấp 2 theo phụ lục của Thông tư 99, bao gồm việc thêm, xóa hoặc đổi tên các tài khoản hiện hữu trên NetSuite.
Điểm khác biệt quan trọng là Thông tư 99 cho phép doanh nghiệp tự chủ chi tiết tài khoản cấp 3, cấp 4. NetSuite hỗ trợ tốt việc này thông qua sub-account và các segment quản trị, nhưng cần thiết kế hợp lý để tránh làm phức tạp vận hành và báo cáo.
4. Kế toán tài sản cố định trên NetSuite cần cấu hình lại những gì?
Thay đổi lớn nhất nằm ở cách xác định và khấu hao tài sản cố định.
Theo Thông tư 99, doanh nghiệp được phép tự xác định thời gian sử dụng hữu ích thay vì áp dụng khung cứng như trước. Trên NetSuite, điều này yêu cầu cấu hình lại module Fixed Assets Management để hỗ trợ nhiều phương án khấu hao theo chính sách nội bộ.
Bên cạnh đó, ngưỡng giá trị tài sản cố định – ví dụ 30 triệu VNĐ – cũng cần được cập nhật để phân loại đúng giữa tài sản cố định và công cụ dụng cụ. Nếu cấu hình sai, toàn bộ chi phí khấu hao và phân bổ sẽ bị lệch ngay từ đầu.
5. Ghi nhận doanh thu trên NetSuite cần thay đổi gì để phù hợp Thông tư 99?
Với các giao dịch phức tạp, Thông tư 99 tiệm cận nguyên tắc IFRS 15 – ghi nhận doanh thu theo quyền kiểm soát.
Trong thực tế triển khai, các doanh nghiệp cần sử dụng Advanced Revenue Management của NetSuite để tách giao dịch thành các nghĩa vụ thực hiện riêng biệt như sản phẩm, lắp đặt, bảo hành. Giá giao dịch được phân bổ cho từng nghĩa vụ và doanh thu chỉ được ghi nhận khi quyền kiểm soát thực sự được chuyển giao.
Nếu tiếp tục ghi nhận doanh thu theo cách cũ, báo cáo tài chính có thể không phản ánh đúng thực tế vận hành.
6. Kế toán ngoại tệ trên NetSuite có cần điều chỉnh không?
Có. Thông tư 99 yêu cầu đánh giá lại số dư ngoại tệ tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.
Doanh nghiệp cần đảm bảo NetSuite được cấu hình đúng để tự động chạy bút toán đánh giá lại tỷ giá vào cuối tháng hoặc cuối quý. Điều này giúp số dư tiền, công nợ và các khoản mục ngoại tệ phản ánh đúng giá trị tại thời điểm lập báo cáo.
7. Gói Việt hóa NetSuite có cần cập nhật theo Thông tư 99 không?
Có, và đây là bước nhiều doanh nghiệp thường bỏ sót.
Dù số liệu được lấy từ General Ledger của NetSuite, nhưng báo cáo tài chính in ra phải tuân thủ đúng biểu mẫu và chỉ tiêu của Thông tư 99. Điều này đòi hỏi phải cập nhật lại mẫu báo cáo và logic mapping giữa tài khoản kế toán và các chỉ tiêu BCTC.
Nếu doanh nghiệp đang sử dụng gói Việt hóa của bên thứ ba, cần làm việc sớm với nhà cung cấp để xác nhận phạm vi hỗ trợ Thông tư 99 và điều kiện cập nhật.
Tìm hiểu thêm: Gói bản địa Kế toán Việt Nam theo TT99 cho Oracle NetSuite
8. Đào tạo và kiểm thử cần thực hiện ra sao trước khi vận hành chính thức?
Trước khi áp dụng chính thức Thông tư 99, doanh nghiệp cần đào tạo lại đội ngũ kế toán về các nguyên tắc mới và cách ghi nhận giao dịch trên NetSuite.
Song song đó, cần thực hiện kiểm thử trên môi trường sandbox hoặc dữ liệu mẫu để đảm bảo bút toán, báo cáo và logic kế toán vận hành đúng trước khi áp dụng trên dữ liệu thật.
9. Kinh nghiệm thực tế từ các dự án NetSuite tại Việt Nam
Trong các dự án S4 Consulting đã triển khai, những doanh nghiệp chuyển đổi thành công đều coi Thông tư 99 là cơ hội chuẩn hóa lại hệ thống tài chính, không chỉ là bài toán tuân thủ.
Ngược lại, các dự án gặp rủi ro thường xuất phát từ việc chỉ chỉnh báo cáo mà không điều chỉnh COA, chính sách khấu hao và quy trình ghi nhận doanh thu ngay từ đầu.
10. FAQ – Câu hỏi thường gặp
Có bắt buộc phải thay đổi toàn bộ hệ thống NetSuite khi áp dụng Thông tư 99 không?
Không. Doanh nghiệp không cần thay hệ thống, nhưng bắt buộc phải điều chỉnh cấu hình, chính sách kế toán và gói Việt hóa.
Doanh nghiệp đang dùng Thông tư 200 có thể chuyển dần sang Thông tư 99 không?
Có thể, nhưng cần xác định rõ thời điểm áp dụng chính thức để tránh trộn lẫn chính sách kế toán trong cùng kỳ.
Gói Việt hóa NetSuite cũ có dùng tiếp được không?
Phụ thuộc vào nhà cung cấp. Doanh nghiệp cần xác nhận rõ gói hiện tại đã hỗ trợ Thông tư 99 hay chưa.
Ai nên tham gia dự án chuyển đổi Thông tư 99 trên NetSuite?
Cần sự phối hợp của kế toán, tư vấn NetSuite và ban lãnh đạo để đảm bảo vừa đúng luật, vừa không ảnh hưởng dữ liệu quản trị.
